Wat is EMDR-therapie en hoe werkt het?
EMDR-therapie, oftewel Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een bewezen effectieve behandelmethode voor mensen die last hebben van traumatische ervaringen. Deze therapievorm, ontwikkeld door Francine Shapiro in de jaren 80, wordt wereldwijd ingezet bij de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere psychische klachten. Maar wat maakt EMDR zo bijzonder en hoe werkt het precies? In deze blog duiken we samen met Sterke Basis Traumatherapie dieper in de werking, de toepassingen en de voordelen van deze therapie.
Wat is EMDR-therapie?
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, wat verwijst naar het gebruik van oogbewegingen (of andere vormen van bilaterale stimulatie) om traumatische herinneringen te verwerken. Het uitgangspunt van EMDR is dat onverwerkte herinneringen aan traumatische gebeurtenissen kunnen blijven hangen in het brein en emotionele, fysieke of psychische klachten veroorzaken. Tijdens een EMDR-sessie helpt de therapeut de cliënt om deze herinneringen op een veilige manier opnieuw te beleven en te verwerken.
Hoe werkt EMDR-therapie?
EMDR-therapie bestaat uit een aantal fasen:
- Intake en voorbereiding: De therapeut bespreekt met de cliënt welke problemen aangepakt moeten worden en welke traumatische herinneringen centraal staan in de behandeling. In deze fase wordt ook uitgelegd hoe EMDR werkt en wordt een vertrouwensband opgebouwd.
- Identificeren van de kernherinnering: De cliënt wordt gevraagd om een specifieke herinnering te kiezen die gerelateerd is aan de klachten. Dit kan een duidelijke traumatische gebeurtenis zijn, zoals een ongeluk, of een subtielere ervaring, zoals gepest worden.
- Bilaterale stimulatie: Tijdens de sessie voert de cliënt de herinnering opnieuw op in gedachten, inclusief de bijbehorende emoties en fysieke sensaties. Tegelijkertijd vraagt de therapeut de cliënt om bepaalde oogbewegingen te volgen, geluiden te horen of tikjes te voelen. Deze bilaterale stimulatie activeert het verwerkingssysteem van het brein en helpt om de herinnering op een andere manier te herstructureren.
- Herwaardering: Naarmate de sessie vordert, zal de emotionele lading van de herinnering vaak afnemen. De gebeurtenis voelt minder intens of bedreigend aan. In deze fase helpt de therapeut de cliënt om nieuwe, positieve inzichten te koppelen aan de herinnering.
Voor wie is EMDR geschikt?
EMDR-therapie wordt vaak ingezet bij mensen met PTSS, maar het is ook effectief bij andere klachten, zoals:
- Angststoornissen (bijvoorbeeld sociale angst of fobies);
- Depressie;
- Rouwverwerking;
- Verslavingen;
- Onverklaarbare lichamelijke klachten (zoals chronische pijn of vermoeidheid);
- Laag zelfbeeld.
Hoewel EMDR bij veel mensen effectief is, is het belangrijk om te weten dat de therapie intensief kan zijn. Het herbeleven van traumatische herinneringen kan tijdelijk zorgen voor meer emotionele of fysieke klachten. Daarom is het essentieel dat de behandeling wordt uitgevoerd door een getrainde therapeut.
Waarom werkt EMDR?
Hoewel er nog veel onderzoek wordt gedaan naar de precieze werking van EMDR, zijn er enkele hypothesen die verklaren waarom de therapie zo effectief is:
- Verwerking in het werkgeheugen: De bilaterale stimulatie vraagt het brein om meerdere taken tegelijkertijd uit te voeren. Dit kan ervoor zorgen dat de emotionele lading van een traumatische herinnering vermindert.
- Activatie van het verwerkingssysteem: Net als tijdens de REM-slaap, wanneer we dromen, helpt EMDR om herinneringen opnieuw te ordenen en te integreren in het lange-termijngeheugen.
- Focus op het hier en nu: Tijdens een sessie wordt de cliënt geholpen om afstand te nemen van de herinnering en deze te zien als iets uit het verleden, in plaats van iets wat nog steeds bedreigend is.
Wat zijn de voordelen van EMDR-therapie?
- Snel resultaat: In vergelijking met traditionele vormen van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie, kan EMDR vaak sneller resultaten opleveren. Sommige mensen ervaren al verlichting van klachten na enkele sessies.
- Breed inzetbaar: EMDR is effectief bij een breed scala aan klachten, niet alleen bij ernstige trauma’s, maar ook bij bijvoorbeeld faalangst of chronische stress.
- Geen uitgebreide spraaktherapie nodig: Cliënten hoeven niet alle details van hun trauma uitgebreid te bespreken, wat voor velen als prettig wordt ervaren.
Wat kun je verwachten van een EMDR-sessie?
Een EMDR-sessie kan intens zijn, maar de meeste mensen beschrijven het als een bevrijdende ervaring. Na afloop kunnen cliënten zich vermoeid voelen, wat een teken is dat het brein hard heeft gewerkt. Het is belangrijk om voldoende rust te nemen na een sessie en de tijd te nemen om te herstellen.
